Ðạo Phật là tôn giáo từ bi. Ðức Phật dạy giáo pháp vì
lòng thương xót thế gian. Bố mẹ phải tu tập và dạy dỗ con cái thực hành "bốn
trạng thái tâm cao quý" này. Ðó là:
- Tâm Từ (Metta)
- Tâm Bi (Karuna)
- Tâm Hỉ (Mudita)
- Tâm Xả (Upeka)
Tu tập tốt bốn loại tâm này sẽ giúp bố mẹ giữ được bình
tĩnh trong suốt thời kỳ khó khăn nuôi nấng con cái.
Ðây là lối sống lý tưởng để hướng tâm đến tất cả chúng
sinh. Bốn trạng thái tâm này mang lại một nền tảng vững chắc cho tất cả những
tình huống phát sinh từ mối quan hệ xã hội. Chúng nó là những hình thức tuyệt
vời để khắc phục sự căng thẳng, người tạo hòa bình xuất sắc trong sự mâu thuẫn
thuộc về xã hội, những người chữa lành vết thương trong cuộc đấu tranh sống còn;
những người san bằng những cách biệt trong xã hội, những người xây dựng những
cộng đồng hòa hợp, những người đánh thức lòng bao dung độ lượng bị người ta quên
lãng quá lâu, những người làm sống lại niềm vui và hy vọng bị ruồng bỏ quá
nhiều, những người nâng cao tình huynh đệ con người chống lại những thế lực ngã
mạn, tự cao tự đại.
Có lẽ điều thử thách lớn nhất mà một cặp vợ chồng phải
đối mặt đó là sự nuôi nấng giáo dục thích hợp cho một đứa trẻ. Ðây là một khía
cạnh khác để phân biệt chúng ta và loài thú. Trong khi một con vật chăm sóc con
cái nó với sự tận tụy, nhưng một người cha hoặc mẹ có một trách nhiệm lớn lao
hơn, đó là sự nuôi dưỡng cái tâm. Ðức Phật đã dạy rằng sự thử thách lớn lao nhất
mà con người đối mặt là huấn luyện thuần thục cái tâm. Kể từ khi đứa trẻ chào
đời, từ lúc còn bé qua thời niên thiếu rồi đến tuổi trưởng thành, người mẹ hoặc
cha có trách nhiệm làm phát triển cái tâm của đứa bé. Một người trở thành một
người công dân hữu ích hay không sự việc chủ yếu tùy thuộc vào sự mở rộng cái
tâm của người ấy đã được tu tập. Theo nhà Phật, một người cha hay mẹ có thể tu
tập bốn phẩm hạnh tuyệt vời để giúp họ vượt qua những sự thất vọng chán nãn mà
chúng liên hệ hết sức mật thiết với tư cách làm cha mẹ.
Khi đứa con còn tập đi, tập bò, không thể diễn đạt được
nhu cầu của nó, nó hầu như thỏa thích trong những cơn giận và la khóc.
Người cha hoặc người mẹ tu tập phẩm hạnh tâm từ đầu
tiên có thể duy trì sự an lạc trong tâm của họ để tiếp tục yêu
thương đứa con trong lúc điều này thật hết sức khó khăn. Ðứa bé thích thú đón
nhận tình thương của tâm từ, sẽ tự học hỏi và hình thành nhân cách
tốt.
Khi đứa bé trưởng thành, bố mẹ phải đối xử với chúng
bằng tâm bi (Karuna). Lứa tuổi sắp sửa bước vào thời kỳ trưởng thành, chúng
thường hay ngỗ nghịch, với nhiều sự giận dữ và bất mãn hướng về bố mẹ. Với sự tu
tập tâm bi, bố mẹ sẽ hiểu rằng sự ngỗ nghịch này là một phần tự nhiên của tuổi
đang lớn và những đứa bé đó không có ý định làm tổn thương bố mẹ chúng. Một đứa
bé có tâm từ và tâm bi sẽ tự tạo cho mình trở thành một người tốt đẹp hơn. Khi
không bị đối xử ghét bỏ, đứa trẻ sẽ dùng lòng từ bi đối với những người
khác.
Ngay trước lúc trở thành người lớn, một đứa trẻ có thể
thỏa mãn với một số thành công ở các kỳ thi hoặc những hoạt động ngoài gia
đình. Ðây là thời điểm mà bố mẹ thực hành niềm vui đồng cảm (tâm
hỉ). Có quá nhiều bậc cha mẹ ngày nay dùng con cái của họ để
tranh đua với bạn bè. Họ muốn con mình làm thật tốt vì những lý do ích kỷ; tất
cả bởi vì họ muốn người khác nghĩ tốt về họ. Bằng cách tu tập (tâm hỉ) ,bậc cha
mẹ sẽ vui thích về sự thành công và hạnh phúc của con mình mà không có động cơ
ích kỷ. Họ hạnh phúc bởi vì đứa con mình hạnh phúc! Một đứa trẻ đã thấm nhuần
tâm hỉ, tự mình trở thành một người không ganh tỵ với kẻ khác và không đua tranh
bất chánh trong gia tộc. Một người như vậy trong lòng họ sẽ không còn chỗ nào
cho sự ích kỷ, tham hoặc sân.
Khi một đứa bé đến tuổi trưởng thành rồi, có sự nghiệp và
gia đình riêng tư, bố mẹ sẽ tụ tập phẩm hạnh tuyệt vời cuối cùng
là tâm xả. Ðây là một tư duy mới, một việc làm khó khăn đối với
các bậc làm cha mẹ theo truyền thống Á Ðông. Họ thật khó chấp nhận con cái có
cuộc sống độc lập. Khi cha mẹ tu tập tâm xả, họ sẽ không còn can thiệp vào những
công việc của con cái và không còn ích kỷ đòi hỏi thêm nhiều thời gian và sự
quan tâm của chúng vượt quá khả năng mà chúng có thể làm được. Lớp người trẻ
trưởng thành trong xã hội ngày nay có nhiều trách nhiệm phải làm, nên các bậc
cha mẹ không nên tạo thêm gánh nặng đối với con cái. Ðiều quan trọng nhất, là
cha mẹ lớn tuổi, cố gắng đừng tạo cho con cảm thấy tội lỗi khi chúng không đủ
thời giờ trong việc phụng dưỡng mẹ cha. Nếu cha mẹ tu tập tâm xả họ sẽ duy trì
sự an lạc lúc tuổi già và trở thành đối tượng tôn kính của thế hệ trẻ
hơn.
Khi cha mẹ sống với con bằng bốn phẩm hạnh cao thượng
này, tình thương yêu và lòng hỷ xả sẽ thâu nhiếp những đứa con cùng tắm mình
trong không khí thuận hòa, vui vẻ. Một gia đình có những phẩm hạnh từ bi, hỷ xả
sẽ là một gia đình hạnh phúc. Những đứa trẻ lớn lên trong một môi trường như thế
sẽ là những người công dân tri thức, bi mẫn, thiện chí và những người chủ nhân
tận tụy. Ðây là tài sản lớn lao nhất mà bất cứ bậc cha mẹ đều có thể trao cho
con cái họ.
_______
(sưu tầm)
Không có nhận xét nào